Cathérine Bergeyck said:
Brussels, Belgium. Price giving ceremony in the royal palace in Brussels. Today, Princess Mathilde of Belgium distributes the "Princess Mathilde award". For the fourth time the award is organized by the "Princess Mathilde Foundation". This years theme was "women in the hart o the multicultural society". The price was awarded to the Brussels' organization called "FLORA asbl-vzw".
Mathilde's speech
IN DUTCH
Dames en Heren,
“Vrouwen in het hart van de multiculturele samenleving” is het thema dat dit jaar werd gekozen voor de jaarlijkse Prijs van het Fonds dat mijn naam draagt. Een actueel en interessant onderwerp dat een waaier aan mogelijkheden biedt voor mooie initiatieven om de Prijs in de wacht te slepen. En ook dit jaar zijn de ingediende projecten talrijk.
Ik heb geenszins de bedoeling een exhaustieve uiteenzetting te geven over de twee grote luiken van de titel, namelijk de definitie van vrouwen enerzijds en multiculturalisme anderzijds. Ik wens mij te beperken tot een aantal beschouwingen over de rol en plaats van vrouwen in een multiculturele wereld als de onze, die nog versterkt wordt door een toenemende mondialisering.
Dames en Heren,
Vrouwen hebben een grote kracht in zich. Soms moeten ze evenwel bewust gemaakt worden van deze kracht. Vanuit hun kennen en kunnen, ervaringen en vaardigheden dragen ze in hoge mate hun steentje bij tot de uitbouw van een pluriforme, multiculturele samenleving die stereotiepe opvattingen over de vrouw moet doorbreken. De toenemende diversiteit, niet alleen in ons land maar ook elders, en de zeer uiteenlopende posities van vrouwen daarin, plaatst ons voor grote uitdagingen. De verscheidenheid aan opvattingen en gedrag, wensen en behoeften, ideeën en werkelijkheid, religie en cultuur moet gericht zijn op respect voor de daadwerkelijke positie van de vrouw in de multiculturele wereld. In zo’n samenleving bestaan er fundamentele rechten waaraan niet kan getornd worden, zoals gelijkheid, vrijheid, tolerantie.... Het Human Development Report 2004 van de Verenigde Naties gaat zelfs verder. Het stelt dat deze beginselen niet-onderhandelbaar zijn, en er grenzen zijn aan wat aanvaardbaar is, daar waar de menselijke waardigheid wordt geschaad of vernedering plaatsvindt.
Tradities en praktijken die de vrouw als minderwaardig behandelen, zijn steeds en overal verwerpelijk. Ik denk aan eerwraak, vrouwenbesnijdenis, geweld tegen vrouwen waaronder huiselijk geweld dat spijtig genoeg nog dikwijls voorkomt, ook in België.
Aan de universaliteit van de mensenrechten van de vrouw kan nimmer worden geraakt. Wel moet er ruimte blijven voor diversiteit en veranderlijkheid, waarin samenwerking gekenmerkt wordt door het leren van elkaar. Ik pleit dan ook voor een goede communicatie die vele misverstanden moet helpen voorkomen. Het vraagt evenwel een inspanning en soms moed om tot een vruchtbare discussie te komen zonder de andere te kwetsen. Vandaar dat een zekere mate van realisme en misschien zelfs relativisme nodig is in de tijdsgeest van een open samenleving. Het ideaalbeeld gaat meestal voorbij aan de maatschappelijke werkelijkheid, waarin vele vrouwen nog steeds hun drempelvrees moeten overwinnen om volwaardig hun rol te kunnen spelen als echtgenote, als motor van het gezin en kostwinnaar ...of gewoon als vrouw.
Vaak kunnen deze problemen en conflicten teruggebracht worden tot één groot basisgegeven, namelijk de noodzaak van kwaliteitsvol basisonderwijs. Onderwijs is de beste investering. Goed onderwijs is de sleutel tot alles! Ik denk hier zowel aan ons eigen land als aan het buitenland. Dit is ook de reden dat ik mij geschaard heb achter de campagne van Unicef om het onderwijs, in het bijzonder voor meisjes, te bevorderen. Want, eens volwassen, zal het meisje op haar beurt beter kunnen zorgen voor haar gezin, en haar kennis en ervaring doorgeven aan haar kinderen. Tijdens mijn zending in Niger begin dit jaar, heb ik persoonlijk vastgesteld hoe belangrijk onderwijs is voor de vrouw. Het laat haar toe haar eigen lot in handen te nemen. Vandaar trouwens ook mijn engagement voor de microkredieten die overwegend vrouwen de kans geven deel te nemen aan de arbeidsmarkt. Zo kunnen ze volwaardig hun gezin onderhouden, hun gezondheidssituatie verbeteren en een zelfstandig bestaan opbouwen.
Ik sta ten volle achter de idee van “Onderwijs en vorming als hefboom voor een beter leven!”
Dames en Heren,
Met deze rode draad in het achterhoofd, ben ik ook ten zeerste verheugd dat het Belgisch project dat dit jaar de Prijs krijgt, aandacht heeft voor laaggeschoolde autochtone en allochtone vrouwen uit verschillende regio’s in België. De vzw FLORA, een koepelorganisatie van 20 vaste partners, diende een veelzijdig sociaal-artistiek project in dat op interactieve wijze aan vrouwen het woord geeft, een gezicht geeft, en opkomt voor het recht op een waardig bestaan. Ik feliciteer de laureaat van harte. Bovenal, omdat het project kiest voor een positieve benadering die vrouwen helpt uit hun isolement te komen en zelf te ijveren voor hun rechten. Het is een initiatief dat nog in volle ontwikkeling is. Mocht de laureaat in de toekomst vragen hebben over de goede realisatie ervan, ben ik er zeker van dat het bestuurscomité van het Fonds, dat ook expertise in huis heeft, bereid is om een begeleidend advies te geven.
Ik dank dan ook de leden van de jury voor hun deliberaties onder de vakkundige leiding van professor Marie-Claire Foblets.
Maar, nogmaals mijn gelukwensen voor de laureaat, de vzw FLORA!
Dames en Heren,
Een korte analyse van de vele ingediende projecten leert ons dat er nog heel wat engagement bestaat in België voor een grotere bewustmaking van de vrouw in een multiculturele samenleving. De eerste rondetafel die eind oktober 2004 door het Fonds werd georganiseerd, toonde aan dat het associatief leven in België actief meewerkt om deze doelstelling te bereiken. Voor het eerst kwamen vertegenwoordigers van het werkveld samen over het thema. Een bijzonder rijke en vruchtbare gedachtewisseling vond plaats. De verschillende verenigingen konden vrij uitweiden over hun opdrachten en positieve ervaringen en wensen voor de toekomst uitwisselen. Omwille van het grote aantal kwesties dat werd besproken, zal het Fonds een tweede rondetafel organiseren, die aanbevelingen zal formuleren over het thema van “de culturele diversiteit als bron van wederzijdse rijkdom”.
Dames en Heren,
Vrouwen worden in het algemeen nog te weinig betrokken bij zaken die hun dagelijkse leven aanbelangen en die de toekomst van de maatschappij als geheel bepalen. Bij ons is al een grote inhaalbeweging gebeurd, maar dit is niet altijd het geval in andere regio’s. Een goede vorming is cruciaal om die kloof te dichten. De steeds groter wordende multiculturele diversiteit en de uiteenlopende posities van vrouwen daarin, vormen vandaag een echte uitdaging voor ons allen.
Ik wens in die context enkele woorden van mijn echtgenoot te citeren die hij uitsprak op de Conferentie van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa in september van dit jaar. Ik citeer ...We should do more in the area of education. We should teach young people to widen their perspective, to become more interested in other cultures (...). We should commit ourselves to an attitude of active respect for the dignity of the other....Einde citaat.
Meer respect en waardigheid via een positieve dialoog dragen immers bij tot een grotere harmonieuze samenleving, verdraagzaamheid en een vreedzame omgeving.
Op haar manier stimuleert de laureaat van de Prijs 2004 de realisatie van deze objectieven. Ik moedig de vzw FLORA dan ook aan de ingeslagen weg verder te blijven volgen en de aandacht voor de minder bevoorrechte vrouwen gaande te houden.
Nogmaals proficiat!